Wat is platitude? Definitie en alternatieven

Een platitude klinkt in eerste instantie misschien als een exotisch wezen of een samenvoeging van plateau en latitude, maar het is verre van wat het lijkt.

Als het echt een geografisch herkenningspunt zou zijn, zou het waarschijnlijk het saaiste herkenningspunt ooit zijn:

“Welkom bij Platitude: waar alles vanzelfsprekend is en niets ertoe doet!”

Platitude is iets veel verraderlijkers. Het is de favoriete uitdrukking van je minst favoriete tante, die ze gebruikt telkens wanneer je een ongelukkige gebeurtenis in je leven vermeldt:

“Alles gebeurt met een reden!”

Ja, het is goed bedoeld, maar eerlijk gezegd? Het is nutteloos advies dat je meestal dwingt om te knikken en akkoord te gaan, omdat het, nogmaals, niets nieuws zegt. 

We hebben ze allemaal wel eens gehoord. We hebben ze waarschijnlijk allemaal wel eens gebruikt.

En als je schrijver bent, kun je het beste leren hoe je ze kunt herkennen en uit je werk kunt verwijderen voordat ze je proza van zijn kracht beroven.

---

Belangrijkste opmerkingen

• Clichés zijn veelgebruikte uitspraken die betekenisvol klinken, maar geen echt inzicht of waarde bieden.

• Ze verzwakken het schrijven door specifieke, authentieke ideeën te vervangen door algemene opvullingen.

• In tegenstelling tot clichés (die te vaak gebruikte uitdrukkingen zijn), beweren platitudes wijsheid te bieden terwijl ze niets nieuws zeggen.

• Schrijvers kunnen clichés gebruiken wanneer ze gehaast zijn, onzeker zijn of diepzinnig willen klinken zonder daar moeite voor te doen.

• De beste manier om clichés te vermijden, is door specifiek, persoonlijk en eerlijk te schrijven.

---

Wat is platitude?

Een platitude is een opmerking of uitspraak die zo vaak is gebruikt dat deze saai en betekenisloos is geworden.

Definitie van platitude

Dit zijn de zinnen die op het eerste gezicht wijs klinken, maar bij nader inzien niet standhouden. Ze zijn het verbale equivalent van lege calorieën.

Het woord komt van de Frans woord “plat” wat 'vlak' betekent. En dat is precies wat platitudes zijn: vlak. Geen diepgang, geen textuur, geen voedingswaarde.

Voorbeelden van platitudes

Laten we eens kijken naar enkele klassieke clichés die u waarschijnlijk wel eens bent tegengekomen:

• “Het is wat het is.” 

Vertaling: Ik heb niets zinnigs te zeggen over deze situatie, dus ik ga een tautologie uitspreken en hoop dat je verder gaat.

• “De tijd heelt alle wonden.” 

Is dat echt zo? Vertel dat maar eens aan iemand met een traumatisch hersenletsel. Of aan iemand die echt verlies heeft geleden.

• “Alles gebeurt met een reden.” 

Een uitspraak die bedoeld is om troost te bieden, maar die legitieme pijn en worstelingen kan bagatelliseren.

• “Als één deur sluit, gaat er een andere open.” 

Tuurlijk, maar wat als je vastzit in een gang vol gesloten deuren? Wat als de deur die open ging naar een bezemkast leidt?

• “Aan het eind van de dag...” 

Deze zin gaat vooraf aan ongeveer 90% aan platitudes. Het is een waarschuwing dat er iets algemeens aankomt.

• “Wees gewoon jezelf.” 

Klinkt simpel, totdat je “zelf” niet bepaald iemand bent die mensen willen kopiëren.

• “Volg je dromen.” 

Klinkt inspirerend, totdat je droom is om de komende tien jaar in je pyjama tv te kijken.

In geschreven vorm zijn enkele populaire clichés:

• “De zon kwam op voor een nieuwe dag, vol mogelijkheden.”
• “Ze leerde dat ware schoonheid van binnenuit komt.”
• “Hij besefte dat de echte schat de vrienden waren die hij onderweg had gemaakt.”
• “Liefde overwint alles.”

Merk op hoe deze uitspraken in vrijwel elk verhaal zouden kunnen passen? Dat is het probleem. Ze zijn zo algemeen dat ze uiteindelijk helemaal niets zeggen.

Wanneer u content opstelt en deze holle frasen wilt vermijden, kunt u tools zoals Undetectable AI's gebruiken. AI Essay Schrijver kan u helpen vaststellen waar uw taalgebruik te algemeen wordt.

De schrijver analyseert uw tekst en markeert plaatsen waar u te veel gebruik maakt van veelgebruikte uitdrukkingen in plaats van iets specifieks en betekenisvols te bedenken.

Het spoort je aan om dieper te graven, de leesbaarheid verbeteren, en zoek naar het daadwerkelijke inzicht dat je wilt overbrengen, niet alleen naar de gemakkelijke afkorting.

Waarom platitudes als zwak schrijven worden beschouwd

Clichés zijn funest voor goed schrijven, omdat ze het denken vervangen door automatisme.

• Ze zijn intellectueel niet inspirerend. Wanneer je een cliché in je tekst gebruikt, zeg je in feite: “Ik heb geen zin om iets origineels te bedenken, dus gebruik ik maar een kant-en-klare uitdrukking die iedereen al kent.”
• Ze creëren afstand tot de lezer. Niets haalt een lezer sneller uit een verhaal dan taal tegenkomen die ze al miljoenen keren eerder hebben gezien. Het verstoort de onderdompeling. In plaats van je unieke stem en perspectief te ervaren, worden ze plotseling herinnerd aan elk ander stuk dat ze ooit hebben gelezen.
• Ze vereenvoudigen complexe ideeën. Het leven is ingewikkeld. Menselijke emoties zijn chaotisch en tegenstrijdig. Als je een complexe situatie samenvat met “het is wat het is”, doe je afbreuk aan de werkelijke nuance van het moment.
• Ze geven aan dat je je lezer niet vertrouwt. Clichés worden vaak gebruikt wanneer schrijvers er niet op vertrouwen dat hun publiek subtiliteiten begrijpt. Ze leggen dingen op de meest voor de hand liggende manier uit, ervan uitgaande dat lezers alles uitgelegd moeten krijgen, zoals een voorspelling in een gelukskoekje.
• Ze maken je schrijven vergeetbaar. Als iemand je exacte zinsbouw op honderd andere plaatsen kan vinden, waarom zou hij dan die van jou onthouden? Memorabel schrijven is specifiek, verrassend en trouw aan zijn unieke perspectief.

Hier is een korte oefening: probeer je de laatste platitude te herinneren die iemand tegen je heeft gezegd. Je kunt je waarschijnlijk niet meer de exacte context of het gesprek eromheen herinneren. Dat komt omdat platitudes niet blijven hangen. 

Goed schrijven moet een indruk achterlaten. Het moet lezers aan het denken zetten, iets laten voelen of iets anders laten zien. Platitudes hebben het tegenovergestelde effect.

Ze bevestigen wat iedereen al denkt en vragen niets van de lezer.

Waarom mensen clichés gebruiken

Als platitudes zo verschrikkelijk zijn, waarom blijven we ze dan gebruiken?

• Het zijn conversatiesnelkoppelingen. Wanneer je met een deadline schrijft of in het moment spreekt, staan clichés klaar in je mentale database, klaar om te worden ingezet. Ze vergen geen enkele cognitieve inspanning.
• Ze voelen zich veilig. Iets specifieks en persoonlijks zeggen is riskant. Je kunt het mis hebben. Je kunt te veel onthullen. Met platitudes klinkt het alsof je iets zegt zonder je daadwerkelijk aan een standpunt te committeren.
• Ze zijn sociaal aanvaardbaar. Als iemand je vertelt dat zijn hond is overleden, wordt er van je verwacht dat je zegt: “Gecondoleerd met je verlies”. Dat is natuurlijk een cliché, maar het is ook een algemeen aanvaard sociaal script. Afwijken van dat script voelt ongemakkelijk.
• Ze klinken wijs zonder dat ze wijsheid nodig hebben. Je kunt “de enige constante is verandering” in je essay verwerken en het diepzinnig laten klinken, ook al heb je niet echt diep nagedacht over verandering of er een nieuw perspectief op geboden.
• Ze vullen de ruimte. Wanneer je naar een leeg blad staart en probeert een bepaald aantal woorden te halen, zijn clichés verleidelijk. Ze vullen je tekst zonder dat je echte inhoud hoeft te bieden.
• Wij zijn er oprecht van overtuigd dat ze helpen. Soms gebruiken mensen clichés met de beste bedoelingen. Ze willen troost of advies bieden, en deze bekende uitdrukkingen lijken daarvoor het juiste middel.

Het probleem is dat goede bedoelingen nog geen goed schrijven opleveren. En wat in een gesprek geruststellend aanvoelt, komt op papier vaak hol over.

Platitude versus cliché

Mensen verwarren vaak platitudes met clichés. Ze zijn verwant, maar niet identiek.

A cliché is elke veelgebruikte uitdrukking die door herhaling zijn oorspronkelijke impact heeft verloren.

“Druk als een bij.” “Koel als een komkommer.” “Denk buiten de gebaande paden.” Dit zijn clichés. Het zijn afgezaagde metaforen en vergelijkingen die ooit fris aanvoelden, maar door overmatig gebruik tot stof zijn vermalen.

A platitude is specifiek een uitspraak die pretendeert betekenisvol of wijs te zijn, maar in werkelijkheid geen echt inzicht biedt. “Wat je niet doodt, maakt je sterker.” “Wie wacht, wordt beloond.”

Dit zijn platitudes. Ze klinken als advies, maar bieden geen bruikbare informatie.

Alle platitudes zijn clichés, maar niet alle clichés zijn platitudes.

“Het regent pijpenstelen” is een cliché. Het wordt te vaak gebruikt en is saai. Maar het pretendeert niet diepzinnige wijsheid over de aard van de meteorologie te zijn.

“Als het regent, giet het” kan beide zijn. Hoewel het letterlijk wordt gebruikt als een beschrijving van het weer, is het slechts een cliché.

Het suggereert dat problemen in clusters voorkomen, maar het is een cliché geworden omdat het pseudo-wijsheid over het leven biedt.

Beide moeten in je schrijven worden vermeden, maar om iets verschillende redenen.

Clichés moeten worden vermeden omdat ze afgezaagd en voorspelbaar zijn, terwijl platitudes moeten worden vermeden omdat ze intellectueel leeg zijn.

Er is ook overlap met clichés, dit zijn uitspraken die duidelijk waar zijn, maar niet nuttig. “Je mist 100% van de kansen die je niet neemt” is een waarheid als een koe.

Ja, natuurlijk. Je kunt ook niet de loterij winnen zonder een lot te kopen. Deze observaties zijn technisch gezien juist, maar ze geven geen bruikbare richtlijnen voor gedrag.

Veelgemaakte fouten bij het gebruik van platitudes

Zelfs schrijvers die beter weten, laten soms clichés door.

Dit zijn de meest voorkomende manieren waarop ze je werk binnensluipen:

• Fout #1: Ze gebruiken in dialogen om de wijsheid van een personage te laten zien. Je wilt laten zien dat je hoofdpersoon iets belangrijks heeft geleerd, dus laat je hem of haar iets zeggen als: “Ik heb eindelijk begrepen dat thuis is waar je hart ligt.” Hierdoor klinkt hij of zij niet wijs, maar als een wenskaart.
• Fout #2: Openen of afsluiten met een platitude. Je denkt misschien dat de zin “ze zeggen dat elk einde een nieuw begin is” diepzinnig klinkt en een goede opzet voor je essay is. In plaats daarvan geeft het je lezer echter het signaal dat je geen interessante manier hebt bedacht om te beginnen.
• Fout #3: Ze gebruiken als vervanging voor het tonen van emoties. In plaats van te beschrijven hoe een personage zich werkelijk voelt, schrijf je: “Ze besefte dat tijd alle wonden heelt en dat morgen een nieuwe dag is.” Je vertelt ons niets over haar emotionele toestand en rijgt twee clichés aan elkaar.
• Fout #4: Denken dat ze diepgang geven aan oppervlakkige ideeën. Als je artikel niet veel inhoud heeft, helpt het niet om er clichés in te strooien. “Uiteindelijk moet je trouw blijven aan jezelf en je passie volgen” klinkt indrukwekkend, maar zegt eigenlijk niets.
• Fout #5: Ze ironisch gebruiken zonder de ironie duidelijk te maken. Soms gebruiken schrijvers opzettelijk clichés om slim of satirisch over te komen. Maar als de lezer niet begrijpt dat je ironisch bent, heb je gewoon een slecht cliché geschreven.
• Fout #6: Standaard naar hen verwijzen in conclusies. Als je net 2000 woorden aan specifieke, interessante inhoud hebt geschreven en die vervolgens afsluit met “En onthoud: de reis is belangrijker dan de bestemming”, dan ondermijn je alles wat je daarvoor hebt geschreven.

Het ergste aan deze fouten is dat clichés vaak goed aanvoelen wanneer je ze opschrijft.

Ze hebben een prettig ritme, klinken compleet en je hersenen geven je een klein beetje voldoening omdat je een gedachte hebt afgerond.

Maar het is een valse beloning, want je hebt eigenlijk niets gezegd.

Hoe u clichés in uw schrijven kunt vermijden

Het verwijderen van clichés uit je teksten vergt oefening en bewustzijn.

Zo doe je dat:

• Wees heel specifiek. Dit is de meest effectieve techniek. In plaats van “Ze leerde dat geld geen geluk kan kopen”, schrijf je over het specifieke ding dat ze heeft geleerd. Bijvoorbeeld: “Ze leerde dat de $800-espressomachine in haar keuken niet dezelfde smaak kon produceren als de $3-koffie die ze elke zondagochtend met haar zus dronk.”

Zie je het verschil? Het ene is algemene wijsheid die op iedereen van toepassing kan zijn. Het andere is een specifiek detail dat karakter en emotie onthult.

• Vraag “en wat dan nog?” en “waarom?” Als je merkt dat je iets schrijft dat wijs klinkt, stel jezelf dan vragen. “Tijd heelt alle wonden.” En dan? Welke wonden? Hoe helpt tijd daarbij? Waarom is dit belangrijk voor dit specifieke personage in deze specifieke situatie? Ga verder dan de oppervlakte.
• Gebruik concrete beelden in plaats van abstracte uitspraken. Zeg niet alleen “ze voelde zich vrij”. Schrijf over het personage dat haar hakken uittrekt op de parkeerplaats en op blote voeten naar huis rijdt met de ramen open en de radio te hard.
• Vervang generalisaties door observaties. In plaats van “Mensen willen altijd wat ze niet kunnen krijgen”, schrijf je over een specifieke persoon die iets specifieks wil wat hij niet kan krijgen, en maak je het vreemd en specifiek voor hem.
• Vertrouw erop dat uw lezer conclusies trekt. Je hoeft de moraal van het verhaal niet uit te leggen. Als je de scène goed hebt geschreven, zullen lezers begrijpen wat het betekent zonder dat je hoeft te schrijven: “En toen leerde hij dat familie het allerbelangrijkste is.”

Niet-opspoorbare AI's AI Humanizer wordt pas echt nuttig nadat je je stuk hebt opgesteld. Je kunt je zin of tekst door de humanizer halen om momenten op te sporen waarop je taal te algemeen of geautomatiseerd klinkt.

De tool helpt u bij het vinden van alternatieven. klinken natuurlijk en boeiend, niet geforceerd of overdreven formeel.

Het markeert zinnen die zo geschreven lijken alsof ze door iedereen geschreven kunnen zijn en helpt je taal te vinden die duidelijk bij jou past.

De humanizer identificeert niet alleen problemen, maar suggereert ook specifieke manieren om zinnen te herschrijven, zodat ze authentieker klinken en minder als herkauwde wijsheid.

Gebruik onze AI Detector en Humanizer in de widget hieronder!

Wijsheid apart verkrijgbaar

Clichés zijn het junkfood van de taal. Ze smaken op dat moment wel lekker, maar hebben geen enkele voedingswaarde. En in tegenstelling tot echt junkfood kun je er zelfs om 2 uur 's nachts niet van genieten. 

Het vermijden van clichés gaat niet over het uit je hoofd leren van een lijst met uitdrukkingen die je niet meer mag gebruiken in je teksten. Het gaat over het veranderen van je benadering van het schrijven zelf.

Het gaat om het kiezen van specificiteit boven algemeenheid, observatie boven gangbare wijsheid en authentieke stem boven geleende taal.

Elke keer dat je jezelf betrapt op het schrijven van “aan het eind van de dag” of “alles gebeurt met een reden”, heb je een kans.

Je kunt de makkelijke weg kiezen en de platitude laten staan, of je kunt jezelf dwingen om uit te zoeken wat je eigenlijk wilt zeggen.

Dus de volgende keer dat je in de verleiding komt om te schrijven dat thuis is waar je hart ligt, of dat je limonade moet maken als het leven je citroenen geeft, stop dan even en vraag jezelf af wat je eigenlijk wilt zeggen.

Dat is waar goed schrijven leeft, niet in het vlakke, vertrouwde terrein van platitudes, maar op die vreemde, specifieke, verrassende plek waar je ontdekt hoe je iets waars kunt zeggen op een manier die nog nooit eerder is gezegd.

Houd uw schrijfstijl authentiek en onopvallend met Niet detecteerbare AI.