Aanwijzende voornaamwoorden: Wat ze zijn met voorbeelden

Weet je wat de "wijzende vinger" woorden van de Engelse grammatica zijn? 

Ze worden aanwijzende voornaamwoorden genoemd. 

Je gebruikt ze waarschijnlijk tientallen keren per dag zonder dat je het doorhebt. 

Zinnen als...

Kun je me dat?

Deze smaakt geweldig!

Die waren leuke tijden.

Deze gemarkeerde woorden geven richting. Ze wijzen, tonen en richten de aandacht.

In deze blog behandelen we alles over aanwijzende voornaamwoorden.

Je leert wat aanwijzende voornaamwoorden zijn, het verschil tussen deze, dat, dezeen die, en wanneer je ze op de juiste manier gebruikt. 

We bespreken ook voorbeelden van aanwijzende voornaamwoorden, veelgemaakte fouten, hoe je ze kunt vermijden en eenvoudige tips om ze zelfverzekerd te gebruiken in schrijven en spreken.

Laten we erin duiken.

---

• Wat zijn aanwijzende voornaamwoorden? Aanwijzend voornaamwoorden (dit, dat, deze, die) worden gebruikt om specifieke mensen of dingen aan te duiden.

• Wat zijn de 4 aanwijzende voornaamwoorden? Gebruik dit/dit voor dingen die dichtbij zijn en dat/die voor dingen die veraf zijn. Gebruik dit/dit voor enkelvoud en deze/die voor meervoud.

• Hetzelfde woord kan verschillende dingen betekenen, afhankelijk van je situatie. "Dit" kan verwijzen naar je koffie, je idee of je hele gesprek.

• Als het woord op zichzelf staat ("Dit is goed"), is het een voornaamwoord. Als het voor een zelfstandig naamwoord staat ("Dit boek is goed"), is het een bijvoeglijk naamwoord.

• Gebruik "dit" niet te vaak in formele teksten zonder duidelijke referenties.

---

Wat zijn aanwijzende voornaamwoorden?

Aanwijzende voornaamwoorden zijn woorden die verwijzen naar specifieke zelfstandige naamwoorden zonder ze direct te benoemen. 

Er zijn vier soorten aanwijzende voornaamwoorden: dit, dat, deze, en die. Voorbeeld: 

• In plaats van te zeggen "het rode boek op de tafel," kunnen we eenvoudigweg zeggen "Dat ligt op tafel." 

Deze woorden helpen ons te verwijzen naar mensen, plaatsen of dingen in relatie tot waar we zijn of wanneer er iets gebeurt.

Het woord "demonstratief" komt van het werkwoord demonstreren, wat tonen of aanduiden betekent. Aanwijzend voornaamwoorden wijzen dus letterlijk op iets.

In wezen zijn aanwijzende voornaamwoorden een subcategorie van voornaamwoorden met de naam deictische woorden.

Het is een term die in de grammatica wordt gebruikt om woorden te beschrijven die afhankelijk zijn van de context. Zoals: 

• Deze kan een pen betekenen die je vasthoudt, of een probleem dat je bespreekt.
• Dat kan verwijzen naar een persoon aan de andere kant van de kamer, een gebeurtenis uit het verleden.

Hun betekenis verandert afhankelijk van wie er spreekt en wanneer of waar ze spreken. 

Hoe ze verschillen van andere voornaamwoorden

Alle voornaamwoorden nemen de plaats in van zelfstandige naamwoorden, maar aanwijzende voornaamwoorden zijn anders in de zin dat ze zelfstandige naamwoorden niet alleen vervangen, maar ernaar verwijzen. Hun betekenis hangt af van hoe dichtbij of ver weg iets is in ruimte of tijd.

Laten we dat eens uitwerken door ze te vergelijken met andere veelgebruikte typen voornaamwoorden:

Type voornaamwoord	Functie	Voorbeelden	Het verschil met aanwijzend voornaamwoorden
Persoonlijke voornaamwoorden	Specifieke, bekende zelfstandige naamwoorden vervangen	hij, zij, het, zij	Verwijzen naar mensen of dingen die al geïdentificeerd of benoemd zijn. Geen focus op afstand of tijd.
Aanwijzende voornaamwoorden	Specifieke dingen aanwijzen op basis van afstand of tijd	dit, dat, deze, die	Betekenis hangt af van fysieke/temporele context. Staat op zichzelf om aan te geven.
Relatieve voornaamwoorden	Bijzinnen verbinden met een zelfstandig naamwoord dat ze beschrijven	die, die, dat	Gebruikt binnen complexe zinnen om ideeën te koppelen, niet om te wijzen.
Wederkerende voornaamwoorden	Verwijs terug naar het onderwerp van de zin	mezelf, zichzelf, onszelf	Verwijst altijd naar de uitvoerder van de actie. Verwijst nooit naar iets nieuws.
Onbepaald voornaamwoord	Verwijzen naar ongespecificeerde of onbekende dingen	iemand, iets, geen	Vaag en algemeen. Aanwijzende voornaamwoorden daarentegen verwijzen naar duidelijk identificeerbare dingen.

Lees ook: Wat is een betrekkelijk voornaamwoord? Definitie, lijst & voorbeeld

Hier is een eenvoudige manier om dit te onthouden: 

Aanwijzende voornaamwoorden baseren zich op positie, ofwel in de ruimte (dit/dat object daar) of in de tijd (dit/dat moment in het verleden of de toekomst). Bijvoorbeeld:

• Hij is een persoonlijk voornaamwoord. Je moet weten naar wie "hij" verwijst.
  
• Dat is een aanwijzend voornaamwoord. Het vertelt je welk ding, zelfs als het zelfstandig naamwoord nooit genoemd is.

Lijst van aanwijzende voornaamwoorden

Wat zijn de 4 aanwijzende voornaamwoorden? Er zijn maar vier aanwijzende voornaamwoorden in het Engels: this, that, these en those.

Elk speelt een specifieke rol door iets aan te duiden op basis van afstand, aantal en zelfs tijd, allemaal zonder het zelfstandig naamwoord direct te noemen.

Dichtbij vs. Veraf: Ruimtelijke referentie

Voornaamwoord	Aantal	Afstand	Voorbeeld
Deze	Enkelvoud	Dichtbij (dicht bij de spreker)	Dit is mijn tas.
Deze	Meervoud	Dichtbij (dicht bij de spreker)	Dit zijn verse sinaasappels.
Dat	Enkelvoud	Ver (weg van de spreker)	Dat ziet er interessant uit.
Die	Meervoud	Ver (weg van de spreker)	Dat waren jouw schoenen.

• Gebruik dit/dit voor dingen binnen handbereik, fysiek of emotioneel.
  Gebruik dat/die voor dingen die verder weg zijn, aan de andere kant van de kamer of uit het verleden.

Laten we deze aanwijzende voornaamwoorden analyseren in tijdsreferentie:

• Dit / Deze → Huidig moment of iets recent
  → Dit is een nieuw idee. Deze zijn net aangekomen.
• Dat / Die → Verleden of iets ver weg in de tijd
  → Dat was een rare dag. Dat waren de regels toen.

Zelfs als je de basisregels van dit/dit/dit/dat begrijpt, is het aan te raden om het nog eens te controleren met behulp van de Vraag AI gereedschap.

Bijvoorbeeld, kun je het vragen: 

• Is 'dit' of 'dat' correct als je verwijst naar de gebeurtenis van gisteren?
• Moet ik 'deze' of 'die' gebruiken voor de pennen die ik vasthoud?
• Kan ik 'dit' gebruiken voor een idee dat eerder in de alinea is genoemd?

Gebruik van aanwijzende voornaamwoorden in zinnen

Laten we begrijpen hoe we aanwijzende voornaamwoorden correct en duidelijk in verschillende zinscontexten.

• Als subjecten en objecten

Aanwijzend voornaamwoorden kunnen zowel de uitvoerder (subject) als de ontvanger (object) zijn in een zin.

Voorbeelden van aanwijzend voornaamwoorden als:

• Betreft: Deze is mijn favoriete boek.
  Hier is "dit" het onderwerp en het doet de handeling van iets zijn.
  
• Object: Ik geef de voorkeur aan dat.
  "Dat" krijgt de actie van voorkeur.
  
• Predicaat Nominatief (na koppelwerkwoorden): De winnaar is dit.
  Het voornaamwoord hernoemt het onderwerp na het koppelwerkwoord "is".
  
• Voorwerp van een voorzetsel: Ik denk aan die.
  Het aanwijzend voornaamwoord fungeert als het lijdend voorwerp van het voorzetsel "over".

• Contexten enkelvoud vs meervoud

Aanwijzend voornaamwoorden moeten het in aantal eens zijn met het zelfstandig naamwoord waar ze naar verwijzen.

• Enkelvoud: Gebruik dit (dichtbij) of dat (veraf)
  • Deze appel is vers.
  • Dat geluid was hard.
    
• Meervoud: Gebruik deze (dichtbij) of die (veraf)
  • Deze koekjes zijn heerlijk.
  • Die studenten wonnen de wedstrijd.

Het aanwijzend naamwoord moet bij het zelfstandig naamwoord passen.
Onjuist: Deze is geweldig.
Correct: Deze zijn geweldig.

• Verzamelwoorden hebben meestal enkelvoudige aanwijzingswoorden. Voorbeeld: Deze team sterk is. Maar als je de nadruk legt op individuen, bijv, Deze spelers getalenteerd zijn.
  
• Abstracte of niet-telbare zelfstandige naamwoorden worden als enkelvoud behandeld. Voorbeeld: Deze advies mij geholpen, of dat informatie is verouderd.

• Verwijzen naar abstracte ideeën of clausules

Soms verwijzen aanwijzende voornaamwoorden niet naar een fysiek object, maar naar een heel idee of een hele zin.

• Clausuleverwijzing Voorbeeld: 
  • Ze zakte voor de test. Dit verraste iedereen. → "Dit" verwijst naar de hele vorige zin.
    
• Abstract concept referentie Voorbeeld: 
  • Democratie is belangrijk. Daarom stemmen we. → "Dat" wijst erop dat het concept democratie belangrijk is.

 Als er meerdere ideeën worden genoemd, weet je misschien niet waar "dit" of "dat" naar verwijst. Voor de duidelijkheid, vooral bij formeel schrijven, is het vaak beter om het concept te herformuleren.

Voorbeeld:

• Ze zakte voor de test. Haar onverwachte falen verraste iedereen.

Of nog beter, haal je tekst door Grammaticacontrole om te zien of het gebruik van het aanwijzend voornaamwoord correct is of niet. Het duurt niet langer dan een minuut.

Aanwijzend voornaamwoord vs aanwijzend bijvoeglijk naamwoord

Wanneer je bestudeert wat aanwijzende voornaamwoorden zijn, is het belangrijk om te begrijpen dat de woorden dit, dat, deze en die kunnen fungeren als zowel voornaamwoorden als bijvoeglijke naamwoorden, maar dat hun rol verschilt afhankelijk van hoe ze gebruikt worden.

Dit is het belangrijkste verschil:

• Aanwijzend voornaamwoord vervangt een zelfstandig naamwoord. Voorbeeld: Dit is heerlijk.
• Aanwijzend bijvoeglijk naamwoord wijzigt of beschrijft een zelfstandig naamwoord.Voorbeeld: Deze sandwich is heerlijk.

Om het verschil te zien, kun je de positietest proberen: 

• Als het woord op zichzelf staat of gevolgd wordt door een koppelwerkwoord zoals "is" of "was", dan is het waarschijnlijk een voornaamwoord.
  
• Als het woord direct voor een zelfstandig naamwoord staat, werkt het als een bijvoeglijk naamwoord.

Voorbeelden:

• Die taart is geweldig. → "Dat" = bijvoeglijk naamwoord
• Dat is verbazingwekkend. → "Dat" = voornaamwoord

Weet je niet zeker of je dit of dat correct gebruikt in je opstel voor school?

Laat een AI Essay Rewriter Maak een einde aan de verwarring tussen aanwijzende voornaamwoorden en bijvoeglijke naamwoorden. Maak je schrijven scherp en grammaticaal correct.

Voorbeelden van aanwijzende voornaamwoorden

Hieronder staan voorbeelden van aanwijzend voornaamwoorden uit de praktijk die laten zien hoe dit, dat, deze, en die functie in verschillende soorten communicatie:

1. Deze is precies wat ik vandaag nodig had.
2. Dat was het beste concert dat ik ooit heb bijgewoond.
3. Deze zijn de schoenen waar ik je over vertelde.
4. Die werden 's nachts op tafel achtergelaten.
5. Ik kan het niet geloven deze gebeurde zo snel.
6. Dat voelt nu als een verre herinnering.
7. Deze beter smaken dan de vorige partij.
8. Heb je die van de plank vallen?
9. Deze Daarom controleren we alles dubbel.
10. Dat verklaart de vertraging in de levering.
11. Deze zijn vanmorgen afgeleverd.
12. Ik vind het niet leuk hoe dat kijkt naar de muur.
13. Deze was een productieve bijeenkomst.
14. Die waren de exacte woorden die hij gebruikte.
15. Ik heb nog nooit deze voordat, waar heb je ze vandaan?
16. Dat was als kind mijn favoriete boek.
17. Deze niet werkt zoals het zou moeten.
18. Die waren de instructies die we volgden.
19. Deze moet misschien binnenkort worden bijgewerkt.
20. Dat was volkomen onverwacht.

Deze voorbeelden van aanwijzende voornaamwoorden laten zien hoe natuurlijk we de vier aanwijzende voornaamwoorden gebruiken in alledaagse gesprekken en schrijfsels.

Veelgemaakte fouten en hoe ze te vermijden

Hier zijn de veelgemaakte fouten die mensen maken bij het leren wat aanwijzende voornaamwoorden zijn:

Fout #1: Cijfer Onenigheid

Dit gebeurt wanneer je voornaamwoord niet overeenkomt met of je het nu hebt over één ding of over meerdere dingen. 

• Fout: Deze is van mij.
• Rechts: "Deze zijn van mij" of "Dit is van mij".

Begrijp dat "deze" altijd samengaat met "zijn" omdat het meervoud is, en "dit" altijd samengaat met "is" omdat het enkelvoud is. 

Fout #2: onduidelijke antecedentverwijzing

Deze fout zorgt voor verwarring omdat lezers niet kunnen zien waar je aanwijzend voornaamwoord naar verwijst. 

• Fout: John sprak met Mary over het project en de deadline. Dit baarde hem zorgen.
• Rechts: John sprak met Mary over het project en de deadline. Dit gesprek baarde hem zorgen, of De krappe deadline baarde hem zorgen.

Als je meerdere mogelijke dingen hebt waar "dit" naar kan verwijzen, moet je lezer raden.

Herhaal in plaats daarvan het zelfstandig naamwoord of wees specifieker over wat je bedoelt.

Fout #3: Overmatig gebruik in formeel schrijven

Academisch en professioneel schrijven heeft vaak te lijden onder te veel vage "dit"-verwijzingen. Schrijvers gebruiken "dit" als hulpmiddel in plaats van precies te zijn.

• Fout: Het bedrijf herstructureerde zijn afdelingen. Dit verbeterde de efficiëntie. Dit verlaagde ook de kosten. Dit maakte de aandeelhouders gelukkig.
• Rechts: Het bedrijf heeft zijn afdelingen gereorganiseerd. De reorganisatie verbeterde de efficiëntie. Het verlaagde ook de kosten. Deze veranderingen maakten de aandeelhouders blij.

Vervang "dit" woorden door specifieke zelfstandige naamwoorden. Je schrijven wordt duidelijker en professioneler als lezers niet hoeven te ontcijferen wat elk "dit" betekent.

Fout #4: Verkeerde afstandskeuze

De context is belangrijker dan je zou denken. Fysieke nabijheid en tijd hebben allebei invloed op welk aanwijzend voornaamwoord je moet gebruiken. 

Als je iets vasthoudt, gebruik dan "dit". Als het aan de andere kant van de kamer is, gebruik je "dat". Recente gebeurtenissen krijgen "dit" (Vanmorgen was het druk), terwijl gebeurtenissen uit het verleden "dat" krijgen (Dat was een moeilijk jaar).

Fout #5: bijvoeglijk naamwoord en bijvoeglijk naamwoord met elkaar verwarren

Dezelfde woorden werken zowel als voornaamwoord als bijvoeglijk naamwoord, wat verwarring schept. Maar er is een eenvoudige test om ze uit elkaar te houden.

Test: Kun je het woord verwijderen en een zelfstandig naamwoord toevoegen?

• Dit boek is goed → Verwijder "dit", voeg "de" toe: "Het boek is goed." ✓ (Dit was een bijvoeglijk naamwoord) 
• Dit is goed → Verwijder "dit," voeg "de" toe: "Het is goed." ✗ (Dit was een voornaamwoord)

Als het verwijderen van het aanwijzende woord de zin breekt, gebruikte je een voornaamwoord. Als de zin nog steeds werkt met "de" of "een", gebruikte je een bijvoeglijk naamwoord.

Gemaakt voor professionals - controleer en verfijn je inhoud met de widget hieronder.

Eindgedachten

Hoe komt het dan dat sommige mensen precies zeggen wat ze bedoelen, terwijl anderen in kringetjes praten?

Het geheim is vaak slechts vier aanwijzende voornaamwoorden: deze, dat, dezeen die.

Zoals we hierboven al zeiden, zijn dit de "wijzende vinger" woorden van de Engelse taal. 

Ze helpen je om snel ter zake te komen.

In plaats van te zeggen "het boek waar ik het eerder over had en dat op de toonbank bij het raam ligt", zeg je gewoon dat boek. Eenvoudig. Duidelijk. Geen verwarring.

Deze woordjes helpen je om met vertrouwen te spreken en te schrijven.

Ze voorkomen dat je te veel uitlegt en maken je boodschap makkelijker te volgen.

Leer ze goed te gebruiken en mensen zullen altijd meteen begrijpen wat je bedoelt.

Heb je hulp nodig bij het verfijnen van je grammatica of bij het controleren of je schrijven natuurlijk verloopt?

Gebruik niet-detecteerbare AI's Vraag AI, Grammaticacontroleen AI Essay Schrijver om je vaardigheden aan te scherpen en je boodschap te verduidelijken.

Probeer Niet detecteerbare AI vandaag en laat elk woord tellen.