Basmakalıp söz nedir? Tanımı ve alternatifleri

Bir basmakalıp söz ilk başta egzotik bir yaratık ya da plato ve enlem kelimelerinin birleşimi gibi gelebilir, ancak göründüğünden çok farklıdır.

Eğer gerçekten coğrafi bir simge olsaydı, muhtemelen şimdiye kadarki en sıkıcı simge olurdu:

“Platitude'a hoş geldiniz: Her şeyin açık olduğu ve hiçbir şeyin önemi olmadığı yer!”

Basmakalıp sözler çok daha sinsi bir şeydir. En sevmediğiniz teyzenizin en sevdiği sözdür ve hayatınızda talihsiz bir olaydan bahsettiğinizde her zaman kullandığı bir sözdür:

“Her şeyin bir nedeni vardır!”

Evet, iyi niyetli bir tavsiye, ama dürüst olmak gerekirse? Genellikle başını sallayıp kabul etmeni gerektiren, ama aslında yeni bir şey söylemeyen, yararsız bir tavsiye. 

Hepimiz bunları duymuşuzdur. Muhtemelen hepimiz bunları kullanmışızdır.

Ve eğer bir yazarsanız, bunlar metninize hayat vermeden önce onları tespit edip metninizden çıkarmayı öğrenmek en iyisidir.

---

Önemli Çıkarımlar

• Basmakalıp sözler, anlamlı gibi görünen ancak gerçek bir içgörü veya değer sunmayan, aşırı derecede kullanılan ifadeleridir.

• Özgün ve spesifik fikirleri genel geçer dolgu malzemeleriyle değiştirerek yazıyı zayıflatırlar.

• Klişelerden (aşırı kullanılan ifadeler) farklı olarak, basmakalıp sözler yeni bir şey söylemeden bilgelik sunduğunu iddia eder.

• Yazarlar, acele ettiklerinde, kendilerinden emin olmadıklarında veya çaba sarf etmeden derin görünmeye çalıştıklarında basmakalıp sözler kullanabilirler.

• Basmakalıp sözlerden kaçınmanın en iyi yolu, yazdıklarınızda spesifik, kişisel ve dürüst olmaktır.

---

Basmakalıp söz nedir?

Basmakalıp söz, sıkça kullanıldığı için sıkıcı ve anlamsız hale gelmiş bir söz veya ifadedir.

Basmakalıp Tanım

Bunlar, yüzeysel olarak akıllıca görünen ancak yakından incelendiğinde çöküveren cümlelerdir. Boş kalorilerin sözlü karşılığıdırlar.

Bu kelime, Fransızca “plat” kelimesi,” yani düz anlamına gelir. Ve basmakalıp sözler de tam olarak budur: düz. Derinliği, dokusu, besin değeri yoktur.

Basmakalıp sözlere örnekler

Muhtemelen karşılaştığınız bazı klasik basmakalıp sözlere bir göz atalım:

• “Ne ise o.” 

Çeviri: Bu durum hakkında söyleyecek yararlı bir şeyim yok, bu yüzden bir totoloji söyleyeceğim ve umarım siz de konuyu kapatırsınız.

• “Zaman tüm yaraları iyileştirir.” 

Öyle mi gerçekten? Bunu travmatik beyin hasarı olan birine söyle. Ya da gerçek bir kayıp yaşamış herhangi birine.

• “Her şeyin bir nedeni vardır.” 

Teselli amaçlı bir ifade olsa da, meşru acıyı ve mücadeleyi göz ardı edebilir.

• “Bir kapı kapandığında, başka bir kapı açılır.” 

Tabii, ama ya kilitli kapılarla dolu bir koridorda mahsur kalırsan? Ya açılan kapı bir süpürge dolabına çıkarsa?

• “Günün sonunda...” 

Bu cümle, yaklaşık 90%'lik basmakalıp sözlerin öncesinde gelir. Genel bir şeyin geleceğinin uyarı işaretidir.

• “Sadece kendin ol.” 

Kulağa basit geliyor, ta ki “kendin” insanların taklit etmek isteyeceği biri olmayana kadar.

• “Hayallerinin peşinden git.” 

İlham verici geliyor, tabii hayalin önümüzdeki on yıl boyunca pijamalarınla televizyon izlemek değilse.

Yazılı olarak, bazı popüler basmakalıp sözler şunlardır:

• “Güneş, yeni bir günün doğuşuyla, olasılıklarla dolu bir güne doğdu.”
• “O, gerçek güzelliğin içten geldiğini öğrendi.”
• “O, asıl hazinenin yol boyunca edindiği arkadaşlar olduğunu fark etti.”
• “Aşk her şeyi yener.”

Bu ifadelerin neredeyse her hikayeye uyması mümkün, fark ettiniz mi? Sorun da bu. O kadar genel ki, sonuçta hiçbir şey ifade etmiyorlar.

İçerik taslağı hazırlarken bu boş ifadeleri kullanmaktan kaçınmanız gerektiğinde, Undetectable AI gibi araçlar Yapay Zeka Deneme Yazarı dilinizin nerede çok genel hale geldiğini belirlemenize yardımcı olabilir.

Yazar, metninizi analiz eder ve belirli ve anlamlı bir şey oluşturmak yerine aşırı kullanılan ifadelere dayandığınız alanları işaretler.

Sizi daha derine inmeye zorlar, okunabilirliği artırmak, ve sadece tembel bir kısaltma değil, iletmeye çalıştığınız gerçek içgörüyü bulun.

Neden Klişeler Zayıf Yazım Olarak Kabul Edilir?

Basmakalıp sözler, düşünmeyi otomatik pilota dönüştürdüğü için iyi yazıları öldürür.

• Entelektüel açıdan ilham verici değiller. Yazınıza basmakalıp bir ifade eklediğinizde, aslında şunu söylüyorsunuz: “Burada özgün bir şey düşünmekle uğraşamam, bu yüzden herkesin daha önce duyduğu bu hazır ifadeyi kullanacağım.”
• Okuyucuyu uzaklaştırırlar. Hiçbir şey okuyucuyu hikayeden daha hızlı uzaklaştırmaz, milyonlarca kez gördüğü bir dil ile karşılaşmaktan daha fazla. daldırmayı bozar. Senin benzersiz sesini ve bakış açını deneyimlemek yerine, birdenbire okudukları diğer tüm yazıları hatırlıyorlar.
• Karmaşık fikirleri basitleştirirler. Hayat karmaşıktır. İnsan duyguları dağınık ve çelişkilidir. Karmaşık bir durumu “olduğu gibi” diye özetlediğinizde, o anın gerçek nüanslarına haksızlık etmiş olursunuz.
• Okuyucunuza güvenmediğinizi gösterir. Yazarlar, okuyucularının incelikleri anlayamayacağını düşündüklerinde genellikle basmakalıp sözler kullanırlar. Okuyucuların her şeyi, şans kurabiyesindeki fal gibi açıkça anlatılması gerektiğini varsayarak, olabildiğince açık bir şekilde ifade ederler.
• Yazınızı unutulabilir hale getirirler. Eğer birisi sizin cümle yapınızı başka yüzlerce yerde bulabiliyorsa, neden sizin cümlenizi hatırlasın ki? Akılda kalan yazılar özgündür, şaşırtıcıdır ve kendine özgü bakış açısına sadıktır.

İşte size hızlı bir alıştırma: Birinin size söylediği son basmakalıp sözü hatırlamaya çalışın. Muhtemelen tam olarak hangi bağlamda veya hangi konuşma sırasında söylendiğini hatırlayamayacaksınız. Bunun nedeni, basmakalıp sözlerin akılda kalmamasıdır. 

İyi yazım iz bırakmalı. Okuyucuların farklı bir şekilde düşünmesini, hissetmesini veya görmesini sağlamalıdır. Basmakalıp sözler ise tam tersi bir etki yaratır.

Herkesin zaten düşündüğünü doğruluyorlar ve okuyucudan hiçbir şey istemiyorlar.

İnsanlar Neden Klişeleri Kullanır?

Eğer basmakalıp sözler bu kadar kötü ise, neden onları kullanmaya devam ediyoruz?

• Bunlar konuşma kısayollarıdır. Bir son teslim tarihi için yazarken veya anlık olarak konuşurken, basmakalıp sözler zihinsel veritabanınızda hazır bekler ve kullanıma hazırdır. Bunlar hiçbir zihinsel çaba gerektirmez.
• Kendilerini güvende hissediyorlar. Özel ve kişisel bir şey söylemek risklidir. Yanılabilirsiniz. Fazla bilgi verebilirsiniz. Basmakalıp sözler, aslında bir pozisyon almadan bir şey söylüyormuşsunuz gibi görünmenizi sağlar.
• Sosyal olarak kabul edilebilirler. Birisi size köpeğinin öldüğünü söylediğinde, “Başın sağ olsun” demek beklenen bir şeydir. Bu tabii ki basmakalıp bir sözdür, ama aynı zamanda kabul görmüş bir sosyal senaryodur. Senaryodan sapmak rahatsız edicidir.
• Bilgelik gerektirmeden bilgece konuşuyorlar. “Değişmeyen tek şey değişimdir” cümlesini makalenize ekleyerek, değişim hakkında derinlemesine düşünmemiş veya bu konuda yeni bir bakış açısı sunmamış olsanız bile, makalenizi derin anlamlı hale getirebilirsiniz.
• Onlar boşluğu doldururlar. Boş bir sayfaya bakarak kelime sayısını doldurmaya çalışırken, basmakalıp sözler cazip gelir. Bunlar, gerçek bir içerik gerektirmeden yazınızı doldurur.
• Onların gerçekten yardımcı olduğunu düşünüyoruz. Bazen insanlar en iyi niyetle basmakalıp sözler kullanırlar. Rahatlatmak veya rehberlik etmek isterler ve bu tanıdık ifadeler bu iş için doğru araç gibi gelir.

Sorun şu ki, iyi niyetler iyi yazılar anlamına gelmez. Ve konuşmada rahatlatıcı gelen şeyler, yazıya döküldüğünde genellikle boş geliyor.

Basmakalıp sözler ve klişeler

İnsanlar genellikle basmakalıp sözleri klişelerle karıştırır. İkisi birbiriyle ilgilidir ancak aynı değildir.

A klişe tekrar tekrar kullanılması nedeniyle orijinal etkisini yitirmiş, aşırı kullanılan ifadeler.

“Arı gibi çalışkan.” “Salatalık gibi serin.” “Kalıpların dışında düşün.” Bunlar klişelerdir. Bir zamanlar taze gelen, ancak aşırı kullanımdan dolayı artık eskimiş metaforlar ve benzetmelerdir.

A basmakalıp söz özellikle anlamlı veya bilge gibi görünen, ancak aslında gerçek bir içgörü sağlamayan bir ifadedir. “Seni öldürmeyen şey, seni daha güçlü yapar.” “Sabredenler, sonunda iyi şeyler elde ederler.”

Bunlar basmakalıp sözler. Tavsiye gibi görünüyorlar ama uygulanabilir hiçbir şey sunmuyorlar.

Tüm basmakalıp sözler klişedir, ancak tüm klişeler basmakalıp sözler değildir.

“Yağmur yağıyor” klişedir. Aşırı kullanılmış ve sıkıcıdır. Ancak meteorolojinin doğası hakkında derin bir bilgelikmiş gibi davranmaz.

“Yağmur yağdığında, sağanak yağar” her ikisi de olabilir. Kelimenin tam anlamıyla hava durumu tanımlaması olarak kullanılırken, sadece bir klişedir.

Sorunların kümeler halinde geldiğini öne sürer, ancak hayat hakkında sahte bir bilgelik sunduğu için basmakalıp bir ifade haline gelmiştir.

Yazılarında her ikisinden de kaçınılmalıdır, ancak nedenleri biraz farklıdır.

Klişeler bayat ve öngörülebilir oldukları için kaçınılmalıdır, basmakalıp sözler ise entelektüel açıdan boş oldukları için uzak durulmalıdır.

Ayrıca şununla da örtüşüyor: basmakalıp sözler, bunlar açıkça doğru olan ancak yararlı olmayan ifadeler. “Atmadığın şutların 100%”sini kaçırırsın" bir gerçektir.

Evet, tabii ki. Bilet almadan da piyangoyu kazanamazsınız. Bu gözlemler teknik olarak doğrudur, ancak davranışları yararlı bir şekilde yönlendirmezler.

Basmakalıp Sözleri Kullanırken Yapılan Yaygın Hatalar

Daha iyi bilen yazarlar bile bazen basmakalıp sözler kullanabilirler.

İşte işinize sızmalarının en yaygın yolları:

• Hata #1: Karakterlerin bilgeliğini göstermek için diyaloglarda bunları kullanmak. Kahramanınızın önemli bir şey öğrendiğini göstermek istiyorsunuz, bu yüzden ona “Sonunda evin kalbin olduğu yer olduğunu anladım” gibi bir şey söyletiyorsunuz. Bu, onu bilge göstermez. Onu bir tebrik kartı gibi gösterir.
• Hata #2: Basmakalıp sözlerle açılış veya kapanış yapmak. “Her sonun yeni bir başlangıç olduğu söylenir” cümlesinin derin bir anlamı olduğunu düşünerek makalenizi bu cümle ile başlatabilirsiniz. Ancak bu, okuyucuya ilginç bir başlangıç bulamadığınızı gösterir.
• Hata #3: Duyguları göstermek için bunların yerine bunları kullanmak. Bir karakterin gerçekte nasıl hissettiğini anlatmak yerine, “Zamanın tüm yaraları iyileştirdiğini ve yarının yeni bir gün olduğunu fark etti” yazarsınız. Onun duygusal durumu hakkında hiçbir şey söylememiş, iki basmakalıp cümleyi bir araya getirmişsinizdir.
• Hata #4: Zayıf fikirlere derinlik kattıklarını düşünmek. Makalenizin içeriği zayıfsa, basmakalıp sözler eklemek bir fayda sağlamaz. “Sonuçta, kendinize karşı dürüst olmalı ve tutkunuzu takip etmelisiniz” gibi sözler kulağa hoş gelse de, aslında hiçbir şey ifade etmez.
• Hata #5: İroni açıkça belirtilmeden ironik bir şekilde kullanmak. Bazen yazarlar, zeki veya alaycı görünmek için kasıtlı olarak basmakalıp sözler kullanırlar. Ancak okuyucu sizin ironik olduğunu anlayamazsa, o zaman sadece kötü bir basmakalıp söz yazmış olursunuz.
• Hata #6: Sonuçlarda onlara varsayılan olarak başvurmak. Eğer 2.000 kelimelik spesifik ve ilginç bir içerik yazıp, sonunda “Unutmayın, yolculuk varış noktasından daha önemlidir” diye bitirirseniz, öncesinde yazdığınız her şeyi boşa çıkarmış olursunuz.

Bu hataların en kötü yanı, bunları yazarken klişeler genellikle doğru gelmesidir.

Güzel bir ritimleri var, tam gibi geliyorlar ve beynin bir düşünceyi tamamladığın için sana küçük bir tatmin duygusu veriyor.

Ama bu sahte bir ödül çünkü aslında hiçbir şey söylemedin.

Yazılarında Basmakalıp İfadelerden Kaçınmanın Yolları

Yazılarından basmakalıp sözleri çıkarmak, pratik ve farkındalık gerektirir.

İşte nasıl yapılacağı:

• Son derece spesifik olun. Bu, en etkili tekniğidir. “Parayla mutluluk satın alınamayacağını öğrendi” yerine, öğrendiği spesifik şeyi yazın. Örneğin: “Mutfağındaki $800 espresso makinesinin, her pazar sabahı kız kardeşiyle paylaştığı $3 kahvenin tadını taklit edemediğini öğrendi.”

Farkı görüyor musunuz? Biri herkese uygulanabilecek genel bir bilgelik. Diğeri ise karakteri ve duyguları ortaya koyan belirli bir ayrıntı.

• “Ne olmuş yani?” ve “Neden?” diye sorun.” Kendinizi bilgece bir şey yazarken yakaladığınızda, bunu sorgulayın. “Zaman tüm yaraları iyileştirir.” Ne olmuş yani? Hangi yaralar? Zaman nasıl yardımcı oluyor? Bu, bu özel durumda bu özel karakter için neden önemli? Yüzeyi aşın.
• Soyut ifadeler yerine somut görüntüler kullanın. Sadece “kendini özgür hissetti” demeyin. Karakterin otoparkta topuklu ayakkabılarını çıkarıp, pencereleri açık ve radyoyu son ses açarak eve çıplak ayakla gittiğini yazın.
• Genellemeleri gözlemlerle değiştirin. “İnsanlar her zaman sahip olamadıkları şeyi isterler” yerine, sahip olamadığı belirli bir şeyi isteyen belirli bir kişi hakkında yazın ve bunu o kişiye özgü ve tuhaf bir şekilde anlatın.
• Okuyucunuzun kendi sonuçlarını çıkaracağına güvenin. Hikayenin ana fikrini açıkça belirtmenize gerek yoktur. Sahneyi iyi yazmışsanız, okuyucular “ve o zaman ailenin en önemli şey olduğunu anladı” yazmanıza gerek kalmadan ne demek istediğinizi anlayacaktır.”

Tespit Edilemeyen Yapay Zeka Yapay Zeka İnsancıllaştırıcı Yazınızı taslak haline getirdikten sonra gerçekten kullanışlı hale gelir. İfadenizi veya metninizi humanizer'dan geçirerek, dilinizin çok genel veya otomatikmiş gibi geldiği anları yakalayabilirsiniz.

Bu araç, alternatiflerinizi garanti altına almaya yardımcı olur. doğal ve ilgi çekici, zorlama veya aşırı resmi değil.

Herkesin yazmış olabileceği gibi görünen cümleleri işaretler ve size özgü bir dil bulmanıza yardımcı olur.

İnsanlaştırıcı sadece sorunları tespit etmekle kalmaz, aynı zamanda cümleleri daha özgün ve daha az tekrar edilmiş bilgelik gibi görünmeleri için yeniden düzenlemenin belirli yollarını da önerir.

Yapay Zeka Dedektörümüzü ve İnsanlaştırıcımızı doğrudan aşağıdaki widget'ta kullanın!

Bilgelik Ayrı Satılır

Basmakalıp sözler, dilin abur cuburudur. O anda tadı iyidir, ancak besin değeri sıfırdır. Ve gerçek abur cuburdan farklı olarak, sabahın 2'sinde bile tadını çıkaramazsınız. 

Basmakalıp sözlerden kaçınmak, yazdıklarınızdan yasaklayacağınız bir dizi cümleyi ezberlemekle ilgili değildir. Yazma eylemine yaklaşımınızı değiştirmekle ilgilidir.

Genelliğin yerine özgüllüğü, geleneksel bilginin yerine gözlemi ve ödünç alınan dilin yerine özgün sesi tercih etmekle ilgilidir.

Kendinizi “günün sonunda” veya “her şeyin bir nedeni vardır” yazmak üzereyken yakaladığınızda, bir fırsatınız vardır.

Kolay yolu seçip basmakalıp sözleri olduğu gibi bırakabilir ya da kendinizi zorlayarak aslında ne demek istediğinizi bulmaya çalışabilirsiniz.

Bir dahaki sefere, "ev, kalbin olduğu yerdir" ya da "hayat sana limon verirse, limonata yapmalısın" yazmak istediğinde, dur ve kendine aslında ne söylemeye çalıştığını sor.

İyi yazılar, basmakalıp sözlerin düz ve tanıdık dünyasında değil, daha önce hiç söylenmemiş bir şekilde doğru olanı nasıl söyleyeceğinizi bulduğunuz garip, özel ve şaşırtıcı bir yerde yaşar.

Yazınızı özgün ve fark edilemez tutun Tespit Edilemeyen Yapay Zeka.